Μετά από προβλέψεις για υψηλά πλεονάσματα και τη μείωση του χρέους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έρθει να επικυρώσει με τρεις διαφορετικές εκθέσεις, την καλή πορεία της Ελλάδας, τονίζοντας όμως και χρόνια προβλήματα όπως το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την υψηλή ακόμα ανεργία.
Στο τέλος της επόμενης εβδομάδας θα δημοσιοποιηθούν οι εκθέσεις για όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. σχετικά με την πρόοδο των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και των ακραίων δημοσιονομικών ανισορροπιών, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου. Για την Ελλάδα, θα δημοσιοποιηθεί άλλη μια “ειδικότερη”, εξαμηνιαία έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας.
Οι δύο πρώτες θα δίνουν ξανά καλό βαθμό τόσο στην πρόοδο βασικών μεταρρυθμίσεων για την πράσινη και τη ψηφιακή μετάβαση, οι οποίες άλλωστε χρηματοδοτούνται από το Ταμείου Ανάκαμψης. Οι κύριες επισημάνσεις για τις ακραίες δημοσιονομικές ανισορροπίες θα αφορούν τρία θέματα:
Πρώτο το δημόσιο χρέος για το οποίο θα επισημαίνεται μεν ότι παραμένει το υψηλότερο εντός της Ε.Ε. αλλά βρίσκεται σε σταθερή πορεία αποκλιμάκωσης αφού αναμένεται να μειωθεί συνολικά κατά 67% του ΑΕΠ, στο τέλος του 2026 από την κορύφωση του στο 209% του ΑΕΠ το 2020 λόγω των δανείων της πανδημίας.
Το δεύτερο είναι το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που είναι και θα παραμείνει υψηλό μέχρι και το 2026, διατηρώντας χαμηλά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, εγκυμονώντας κινδύνους για πληθωρισμό και ανάπτυξη, από εξωγενείς κρίσεις όπως π.χ. η πρόσφατη κρίση των τιμών στην ενέργεια.
Το τρίτο θέμα είναι οι αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στην αγορά εργασίας ώστε να συνεχίσει να μειώνεται το ποσοστό ανεργίας, το οποίο παρά τη μείωση του από το 2019, παραμένει το δεύτερο υψηλότερο εντός της Ε.Ε.
Αναμένεται να υπάρχουν εύσημα, στην ειδική έκθεση για την Ελλάδα, για τη δημοσιονομική προσαρμογή, τη συνέχιση της σύγκλισης με τον μέσο όρο της Ε.Ε. μέσω της διατήρησης υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και για το 2024, το 2025 και το 2026. Ωστόσο θα υπάρχουν συγκεκριμένες παρατηρήσεις για θέματα τα οποία βρίσκονται σε εκκρεμότητα επί χρόνια.
Πρωταρχικά είναι η εκκαθάριση των κόκκινων δανείων και η λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού, στο οποίο εκκρεμεί ακόμη η δημιουργία του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων, ο οποίος στην ουσία θα σημάνει την εκκίνηση της εκκαθάριση των κόκκινων δανείων νοικοκυριών, τα οποία θα δηλώσουν αναγκαστικά “ατομική πτώχευση”. Επιπλέον, στην ίδια έκθεση θα επισημαίνεται και το γεγονός της καθυστέρησης εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμών οφειλών του δημοσίου σε ιδιώτες, με κύρια αιτία τα δημόσια νοσοκομεία τα οποία συσσωρεύουν συνεχώς νέο χρέος.
Η αξιολόγηση της Fitch
Πριν όμως από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αναμένεται η προτελευταία αξιολόγηση της οικονομίας για το 2024, από τον αμερικανικό οίκο Fitch, ο οποίος είχε αναβαθμίσει στο τέλος του 2023 την Ελλάδα στην επενδυτική βαθμίδα, με σταθερές προοπτικές.
Στην αξιολόγηση που αναμένεται να κάνει την Παρασκευή υπάρχουν πολλές πιθανότητες να αναβαθμίσει τις προοπτικές της οικονομίας από σταθερές σε θετικές, μπαίνοντας στην ομάδα που έχουν σχηματίσει σταδιακά από την αρχή του χρόνου η Moody’s, η SCOPE, η S&P και η DBRS. Όλες τους έχουν διατηρήσει μεν την ελάχιστη επενδυτική βαθμίδα για την Ελλάδα, όμως αναβάθμισαν την προοπτικής της οικονομίας από σταθερή σε θετική δίνοντας ένα σήμα μελλοντικής αναβάθμισης για τους επόμενους 12 με 18 μήνες. Από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καλλιεργούνται προσδοκίες ότι μέσα στο 2025, θα έχουμε την πρώτη αναβάθμιση εντός της επενδυτικής βαθμίδας.